Een hele brok...

... te veel te doen, te weinig tijd en een vergeetachtig hoofd! Maar toch, ik ben mijn blof offline blijven schrijven:

23 februari tot 3 maart – Terreinwerk Masako

Het terreinwerk in Masako heeft wat tijd gekost want ik heb tegelijk met het traceren van twee grids de drie nieuwe techniekers vangst/hervangst aangeleerd. Enfin twee, een derde is op terrein met Mukinzi in het reservaat Yoko. De drie nieuwe techniekers zijn alle drie biologen, wat mij enorm de taak vergemakkelijkt, ze begrijpen veel sneller de mogelijke problemen en doelen van het onderzoek. We gaan proberen drie teams van twee techniekers te vormen, telkens een bioloog en een afgestudeerde van ISEA Bengamissa, te vergelijken met onze land- en bosbouwingenieurs. Ik denk dat het allemaal wel gaat los lopen zo. Er zijn wat klachten geweest over de manier waarop de wetenschappers de techniekers behandelen en over de condities op terrein en in Masako hebben we daar (te) lang over gediscussieerd, maar dat was nodig om alles te kunnen oplossen. Voor de rest heb ik het programma voor vangst/hervangst analyses aangeleerd aan alle techniekers en gaan we dat de komende maanden perfectioneren. Er resten er mij nog drie momenteel, jammer genoeg is de helft al gepasseerd. Gelukkig zijn in Masako beide grids wel gecreëerd, al heeft de grid in primair regenwoud ons veel kopzorgen bezorgd (lijnen die verkeerd vertrokken waren etc.). Ik heb pas nu een beetje door hoe je een grid maakt zonder al te veel afwijkingen in primair regenwoud, leren kost tijd zeker? De twee nieuwe techniekers waar ik mee gewerkt heb in Masako, vallen mij in ieder geval mee. Je voelt toch echt dat het mensen zijn met een ander opleidingsniveau.

4 maart – 9 maart: Kisangani

Een kort verblijf in Kisangani om een hele hoop zaken voor te bereiden en te regelen. Eerst hebben we het weerstation gemonteerd op het dak van LEGERA, dat zal de onderzoekers van UNIKIS toelaten om eerstehands weergegevens te hebben, direct in elektronische vorm. Ondertussen heb ik de collega’s uitgenodigd voor een avondje iets rustig te gaan drinken, dat ons heeft toegelaten om een avond de wetenschap te vergeten en te babbelen over een hele hoop dingen. Het internet is hersteld op de faculteit, grotendeels dankzij Juakaly & mij, nu maar hopen dat alles goed blijft lopen de komende maanden, maar persoonlijk heb ik er een redelijk goed oog op. Ondertussen probeer ik ’s avonds als ik wat tijd over heb, hoewel ik dat eigenlijk sowieso niet heb, te kijken naar de computers van het internetcafé dat bij ons op de faculteit geïnstalleerd is. Op het einde van mijn reis moet dat café autonoom kunnen werken, maar dat zal wel lukken, nog één avond stabiele stroom en dat is al in orde. Van stroom gesproken, dat is de laatste tijd in Kisangani precies redelijk stabiel. Natuurlijk, als ik terug gekomen ben van terrein, viel de stroom net uit & de dag voor ik moest vertrekken was het van hetzelfde, met andere woorden, SNEL (de elektriciteitsmaatschappij) doet het ervoor precies. Bon voor de rest hebben we een onderzoeksgroepsvergadering gehad voor LEGERA, zowat de eerste sinds zeer lang, denk ik, en min of meer op mijn aandringen, maar met de goedkeuring van iedereen. Op die vergadering, die drie uur heeft geduurd, hebben we een hele hoop kwesties kunnen bespreken en oplossen, onder andere een aantal problemen van alle doctoraatsstudenten op terrein. Een memorabel moment tijdens de vergadering: twee delegaties komen ons bezoeken, één van WWF en één van de UCL Louvain-La-Neuve met de rector van UNIKIS erbij. We zijn in volle vergadering, Dudu kan niet anders dan één van de delegaties te ontvangen maar wij weigeren onze vergadering op te schorten dus de delegatie van UCL komt naar boven met de vice-decaan. En zij begint ons voor te stellen eindigend met: “Et nous avons même un Belge”! Het is eens iets anders dan voorgesteld worden als lid van LEGERA, zoals ik voorgesteld wordt door Dudu ;-)! En je moest de reactie zien van één van de proffen die zijn ogen open trok als hij een witte man zag diep in de gangen van UNIKIS haha, het is niet te geloven eigenlijk.

10 maart – 18 maart: Terreinwerk Yoko

In het Yoko reservaat waren de grids in principe al ter plaatse. Maar na controle hebben we besloten één grid heraan te leggen, de andere moet ik morgen, op hoop van zegen, nog controleren! Ondertussen is de elektriciteitsinstallatie van het station door onze techniekers gebeurd en die laat mij toe om dit te typen. Niet dat je daar veel bij moet voorstellen, een generator en wat kabels en contacten, maar voor hier is dat al heel veel.

De Yoko is ook dé plaats voor pipi, een soort (vooral nachtactief) vliegend insect, opnieuw van het stekende en bloedzuigende soort en bovendien lekker klein, zodat je ze niet eens merkt, tot ’s avonds alles begint te jeuken natuurlijk. Dat hoort bij terreinwerk in een tropisch regenwoud.

Ondertussen hebben we de grids gecontroleerd en heraan gelegd waar nodig, gelukkig was dat snel gebeurd. In beide grids is de eerste vangstsessie ondertussen achter de rug, met goede resultaten, vooral in de reeds bestaande grid. Ook in de nieuwe zal het wel los lopen, maar daar zijn de dieren duidelijk nog niet gewend aan onze vallen en het aas. De eerste dag waren er twee dieren (op 100 vallen!), maar de laatste dag was het aantal toch al opgelopen tot 11. Ik heb de techniek van mijn collega’s verbeterd voor de vangst/hervangst en ze kunnen nu goed overweg met de pc (vooral het programma dat we gebruiken voor het ingeven van vangst/hervangst gegevens).

Zelf heb ik toch wat werk kunnen doen, ondanks het terreinwerk en de jeuk langs alle kanten. Een stuk van het eeuwigdurende artikel herschreven, weergegevens van het station gerangschikt in een excel bestand, … . De laatste avond hebben we ook een film getoond voor de kinderen hier (op de laptop) en de foto’s die we hier hebben genomen. Vooral dat laatste vinden ze plezant. Ik had voor iedereen ook een lekstok meegenomen.
Zelf heb ik geleerd hoe je rode bosmieren kunt tegenhouden: gewoon een lijn aanleggen van maniok-poeder en ze blijven op een afstand, werkt zeer effectief en kost niks!

Voila, morgen de laatste dag alweer en een gefaseerde terugkeer naar Kisangani, wie weet is er internet & elektriciteit tesamen zodat ik deze tekst op het net kan zwieren… .

Terreinwerk Lubutu

Van paaszondag heb ik zeer weing gemerkt, ’s ochtends een vangstsessie PK80, de eerste CMR vangst, niet enorm veel dieren maar goed, het is een eerste sessie en dan zijn de knaagdieren vaak nog heel alert voor de grijze dozen die overal verspreid staan over hun habitat. In de namiddag terug naar Kisangani, 80 kilometer goede weg voor de boeg, dankzij de afwezigheid van verkeer en de goede weg (relatief toch), is het op minder dan 2 uur gebeurd. Onderweg een paar paasfeesten gepasseerd, dansende mensen rond/in de kerk etc. ’S avonds dan toch een beetje paassfeer, eerst een aangenaam gesprek met Valentin Vasombola, een professor botanist van de faculteit die nu rector is van een andere instelling in de buurt van Bukavu, waar het onderzoek ook gaat naar beheer van de wildparken, oa met gorilla’s en waar ze proberen om de gemeenschap te betrekken bij het beheer van deze gemeenschappelijke reservaten. Blijkbaar werkt dat redelijk goed ook. Na het gesprek met de kinderen van Juakaly & de papa op paasuitstap, voor België stelt het niet veel voor maar voor de kinderen is het een festijn: met nieuwe kleren naar een ‘alimentation moderne’ gaan. Zo’n alimentation moderne is het equivalent van onze kruidenierswinkeltjes maar voor de kinderen moet het zoiets zijn als naar de Makro of Ikea of.. gaan bij ons. In ieder geval grappig, Juak had een kleine vogel gevangen (ijsvogeltje) wat de kinderen geweldig vonden. Hij heeft het later toch vrij gelaten, tot grote consternatie van de kinderen de dag erna. Maandag voorbereiden voor het veldwerk aan de Yoko, dinsdag alweer op weg…

Veldwerk in het Yoko-reservaat

Weer aangekomen aan de Yoko, het voelt al een beetje als thuiskomen. Toch zal het hier al de laatste keer zijn deze reis dat ik hier tijdens een vangstsessie kan blijven, de volgende sessie ben ik weer op 80 kilometer route Lubutu en kan ik misschien één dag hier zijn, de sessie erop ben ik “al” half op weg naar huis. De eerste dagen hier hebben we vangst/hervangst gecombineerd met wegvangsten, na de vangst/hervangst hebben we alle vallen uitgezet voor de wegvangsten.

Misschien is het nu het geschikte moment om kort uit te leggen wat ik doe, voor de mensen die mijn onderzoek kennen, paragraaf overslaan ;-). Wel, ik vang muizen. Het is te zeggen, wij doen onder andere onderzoek binnen onze groep van de Universiteit Antwerpen naar de ecologie en taxonomie van knaagdieren. Dat wil zeggen dat we eerst en vooral een zicht proberen te krijgen op welke dieren waar voorkomen. Hiervoor zijn de wegvangsten nodig, het is te zeggen, nemen van stalen (maw doden vna knaagdieren). Als je dat niet doet, kun je geen grondige studie doen van de dieren en heb je geen referentiemateriaal. Jammer genoeg is dat dus een sine qua non vooraleer je ander onderzoek kan beginnen. Dat stadium is hier al relatief ver gevorderd, maar we zijn nu alle punten op de i aan het zetten en nieuwe (moleculaire) technieken aan het toevoegen aan de al gekende informatie. Daarnaast doen we ook onderzoek naar de ecologie van knaagdieren, maw kijken hoe de populaties evolueren, hoe knaagdieren zich verplaatsen, hoe ze zich voeden, voortplanten, etc. Dat alles vanuit een fundamenteel wetenschappelijk oogpunt en een meer toegepast oogpunt, bijv. ziektes overgedragen via knaagdieren of bestrijding van pestsoorten voor de landbouw. Zelf doe ik fundamenteel onderzoek naar het aanpassingsvermogen van knaagdieren. Ik onderzoek welke soorten zich hoe kunnen aanpassen aan veranderende milieu-omstandigheden in een tropisch klimaat. Vandaar dat we vangst/hervangst onderzoek doen (muizen leven vangen, merken, terug loslaten en vervolgens opvolgen gedurende de volgende vangstsessies en –dagen). Hiermee kunnen we dan bijv. de levensduur in natuurlijke omstandigheden inschatten, de afstanden afgelegd, etc. Ik vang telkens op dezelfde manier (in grids van 100x100m met 100 vallen) in het primair regenwoud (origineel habitat) en in een verwilderd veld (afgeleid habitat) om deze twee te vergelijken. Dit doen we dan weer op drie plaatsen rond Kisangani: Masako, Yoko, PK80 route Lubutu. Deze drie plaatsen zijn gescheiden door drie grote rivieren waardoor drie onafhankelijke replicaten mogelijk zijn (wetenschappelijke taal om te zeggen dat de drie plaatsen een andere knaagdierfauna hebben aangezien de rivieren barrières vormen voor migraties). Voila in het kort wat ik doe, nu verder met het verhaal.

Aan de Yoko is er niet zo heel veel interessants te vertellen, de mensen zijn blij ons te zien, vooral de kinderen die elke avond een film willen, maar dat heb ik deze keer afgehouden tot de allerlaatste dag vandaag, ’s avonds laat ik de foto’s zien van ons verblijf hier. Ze krijgen dan allemaal van mij een lekstok en kunnen de film bekijken en dan is het hele dorp dolgelukkig. De vangsten zijn gelukkig ook beter als de eerste keer, we halen toch rond de 10 dieren in de grid in het primair regenwoud en er zitten al redelijk veel hervangsten tussen. De grid in de jachère doet het goed. Tegelijk met de vangst/hervangst heb ik ook een wegvangst-sessie gehouden om de taxonomie van de knaagdieren op linkeroever nog eens onder de loep te nemen. Er zitten een aantal speciale dingen tussen. We hebben zowat overal gevangen en zo hebben we al een paar Petrodromussen gevangen (olifantspitsmuizen). Een collega die de taxonomie ervan bestudeert zal er zeer blij mee zijn (trouwens de enige vrouw in het hele team van ons laboratorium LEGERA hier). Daarnaast ook een grote Cricetomys (het type grote rat - +/- 1 kg - dat leert ontmijnen in Tanzania, zie www.apopo.org) en een paar Colomys’en (een soort rat dat ik nog nooit gezien had maar frequent voorkomt langs kleine riviertjes overal in tropisch Afrika). Een 20-tal vangsten de laatste dagen en de eerste dagen (toen de vallen nog verdeeld waren tussen vangst/hervangst en wegvangst) een 10-tal, maakt dat we op de voorlaatste dag aan 105 dieren zitten. Nog twee dagen vangen, het totaal zal allicht rond de 150 liggen.

Jammer genoeg is het totaal de dag erna maar pover, 8 specimen, dus we zullen allicht morgen eindigen rond de 120 à 130. Vandaag is de laatste dag, morgen vertrekken we in fases (één moto, drie personen). Vanavond is het feest in het dorp, we gaan de foto’s en filmpjes tonen die we gemaakt hebben, altijd garantie voor plezier en ik heb zoals meestal een zak lolly’s meegenomen. Vanavond is het ook betaaldag dus normaal gezien zal iedereen goed gezind zijn straks, als alles goed loopt! Ondertussen is één van onze techniekers in een slechte bui, maar hij kent na 1 jaar onderzoek nog steeds niet hoe de sexuele conditie van een rat te bepalen, iets wat normaal gezien toch wel zou mogen aangezien hij dat moet doen met elke rat die door zijn handen gepasseerd is. Blijkbaar is tellen ook een onmogelijkheid, hij slaagt er niet in een schuifpasser te lezen. Tja, ik weet het ook niet. Als het van mij afhangt, laten we hem gaan, maar zo simpel is het jammer genoeg niet. Ondertussen ga ik de teams samenstellen en in mei zal het aan de collega’s zijn om mij hun kunnen te tonen. Ik ben er zelf nog wel en ga nog mee op terrein op één missie (van de twee die tegelijk zullen plaatsvinden), maar voor de rest volg ik de gang van zaken en observeer de fouten. Morgenavond dus terug in Kisangani voor enkele dagen, tot maandagavond.

Intermezzo: Kisangani

Tussendoor een paar dagen in Kisangani, waar ik eerst mijn stalen orden tot laat ’s nachts, de dag nadat ik terug ben gekomen van terrein. De dag erna ben ik dus pas laat op, en de rector staat voor mijn deur als ik nog niet eens wakker ben, oeps! Soit mij snel aangekleed, uitgenodigd op een ‘feest’ van hem tijdens het weekend: het afsluiten van de rouw voor een overleden familielid. Eerst is er een mis en daarna is het buffet & drinken. Je moet je voorstellen dat Van Loon je uitnodigt op zo’n gelegenheid, bij ons steevast enkel voor familie & vrienden. Hier is het gewoon een soort van feest, waarop je iedereen kan uitnodigen. Heel de hoogste staf van UNIKIS was ook aanwezig. Die laten de rector ook nooit met rust. Wel een goede avond, openlijk gebabbeld over vanalles en nog wat, van jeugdherinneringen over hervormingen van het onderwijs in de RDCongo, over het beheer van UNIKIS zelf, … . De rector was blijkbaar voorbestemd om priester te worden, tot zijn nonkel, die dacht dat dat betekende dat hij noodzakelijk ook eunuch moest worden, hem abrupt van zijn katholieke school weghaalde en in het athenuem heeft gezet! Hier worden de meeste kinderen streng gevolgd en wordt hun middelbare-schoolkeuze bepaald door de ouders, dat is misschien niet zo veel anders als bij ons. Erna worden bijna alle ‘kinderen’ wél de vrije keuze gelaten. De conclusie van het gesprek is dat er veel werk is. De rector zelf is zeer sceptisch t.o.v. de democratie hier en ziet het eerder negatief, hij wil liever een goeie dictator ;-). Wie weet heeft hij ook wel gelijk, een jaar of twee afwachten… ! Op het niveau van onderwijs is er zeer veel werk, momenteel springen universiteiten als paddenstoelen uit de grond (zelfs thuisonderwijs – in de RDC?), en ze geven allemaal diploma’s af, zogezegd met hetzelfde niveau?? De rector heeft er terecht grote twijfels bij. Dringend hervorming, regelgeving… !

Voor de rest ook een interessant gesprek gehad met Jean-Remy Makana, iemand die werkt voor de WCS (Wildlife Conservation Society) hier in Congo, in het reservaat Faune Okapi in Epulu. Een toffe gast die veel ervaring heeft in onderzoek in de RDC. Hij wil zich nu heroriënteren naar onderzoek, de WCS is meer conservatie-gericht. Hij was hier om de les ‘data-management’ te geven aan 1^e licentie biologie en dacht MS Access te komen geven. Groot moet zijn verbazing geweest zijn toen hij zag dat hier eigenlijk geen pc’s zijn (nochtans moest hij dat weten, hij heeft hier ook gestudeerd), de meeste studenten nog nooit een muis hadden aangeraakt en bij overmaat van ramp, was er geen elektriciteit de eerste week van zijn ‘les’. M.a.w., gedurende een hele week was het theorie ipv praktijk en dan, dankzij onze internetzaal die nu in orde is (werk van Juak & mij), hebben ze toch nog wat praktijk (Excel) kunnen geven, weliswaar in minder dan ideale omstandigheden.

In de overige tijd terreinwerk voorbereid, en voila, weer weg…

Terreinwerk Masako

Terug in Masako, ons beste veldstation van allemaal, alle comfort die je kunt wensen én rustig – op één kilometer van het dorp. Hier hebben we drie vangst/hervangst grids, alle drie worden ze tegelijk bemonsterd en ze geven naar goede gewoonte een 50-tal dieren per dag. Gedurende vijf dagen hebben we een goede missie uitgevoerd, met de vangst/hervangst van een groot aantal dieren. Ondertussen ook een aantal lijnen geïnstalleerd langs dewelke we wegvangsten gaan doen vanaf morgen. In Masako zijn de mensen alleen al te verwend door alle projecten die er sinds lang worden ingericht, dat maakt dat ze hun geld beginnen te reclameren nog voor het werk gedaan is. Het is erg eigenlijk. Niet te vergelijken met andere plaatsen waar we écht veel werk vragen en gedaan krijgen, hier hebben we niet eens veel gevraagd en relatief veel betaald. Ach ja, anders wordt het werk niet gedaan en je bent aan het werken op die mensen hun eigendom, dat is het probleem, dus je kunt ze niet tegen je in het harnas jagen!

Vandaag even terug in Kisangani, presentaties van collega’s van LEGERA. Morgenochtend vertrek ik terug naar Masako om de wegvangsten te volgen.

De wegvangsten verlopen verder goed, ook hier hebben we een 100tal specimens verzameld. Ondertussen heb ik tijd om enkele samenvattingen te schrijven voor een conferentie in de zomer, gelukkig want in Kisangani lukt dat minder goed, daar is altijd te veel te doen.

Kisangani: samenvattingen & voorbereidingen

Donderdagavond terug in Kisangani, normaal dinsdag terug vertrekken! Dat geeft me drie dagen in principe om alles voor te bereiden (twee terreinmissies tegelijk, één van een week en één van tien dagen waar ik zelf aan deelneem), er zijn een hele hoop samenvattingen te schrijven en er is een vergadering van LEGERA, dat belooft… !

Vrijdag aankopen doen voor de twee terreinmissies, in de loop van de dag verneem ik dat mijn brommer, die ik heb gekocht via de UAntwerpen, is aangekomen. We gaan hem ’s avonds halen in het depot van de vervoersfirma. Grappig, hij is aangekocht via een handelaar in brommers (tweedehands) maar wij gaan hem direct ophalen bij het depot van de vervoersfirma, zonder zelfs de verkoper in Kisangani de brommer heeft gezien. Soit, we testen hem ’s avonds en hij geeft een goede indruk, hij rijdt goed, er zijn een aantal kleine herstellingen af te ronden en daar beginnen we zaterdag aan, tegelijk met onderhoud van al ons ander rollend materiaal. Nog altijd zorg ik daarvoor, de rest van de mensen, zelfs als ze enkel met die brommer rijden, trekt zich de ballen aan van het goed functioneren van hun brommer, ongelooflijk! Zaterdag is het ook vergadering LEGERA voor de samenvattingen voor de conferentie. Veel discussie en veel problemen, het is bijna ruzie op de vergaderingen zelf de laatste tijd. Het laatste kwartier vult Dudu zelf met team-pep-talk, maar hij heeft zelf wel de techniekers weggestuurd die voor ons werken – begrijpe wie begrijpe kan. Tijdens het onderhoud van de brommer van een collega, hebben we een stuk vervangen dat brandstof lekte en normaal voorzien was voor mijn eigen brommer. Vlak na de vergadering vraag ik hem een nieuwe te kopen voor mijn brommer (2 $), en hij – die al een maand met die brommer rondchockt zonder hem ook maar één avond terug te brengen – zegt mij cool dat hij dat stuk niet heeft kapot gemaakt. Voila de teamgeest van Kisangani, onbestaande en dat zal ook nog wel een hele tijd zo blijven. Triestig.
Zondag volg ik een collega op terrein, 31 kilometer van Kisangani, om twee samenvattingen te schrijven van onderwerpen (met de pc op de schoot en een hele hoop belangstellenden) waarop we samen onderzoek doen of waarbij ik hem help bij de verwerking. Dat is ’s avonds gedaan als ik – moe maar tevreden – terugkom in Kisangani. Rest nog één taak: het samenbrengen van alle gegevens van de wegvangsten en opsturen naar een collega, die een andere samenvatting gaat schrijven. Dat is andere koek want mijn collega ontwijkt mij gewoon en uiteindelijk zullen we nooit samen werken vooraleer ik terug op terrein vertrek. Ik heb dus gewoon mijn deel gemaild en aan hem nu de rest… .

Maandag regent het pijpenstelen ’s ochtends. En dan komt er niemand aan op de faculteit! Je kunt het je niet voorstellen! Er zijn examens, de studenten druppelen binnen maar de assistenten die het examen moeten geven, dagen gewoon niet op. Stel je voor! Onze techniekers komen niet of in veel vertraging aan, ik begin één voor één de mensen op te bellen want ik heb nog heel wat te doen en er komt gewoon niemand. Als dat in België het geval moest zijn… ! En het straffe is dat ze er geen reden voor hebben andere dan dat ze nat worden. De wegen zijn in slechte staat maar ze hebben allemaal een goeie brommer gekregen (of ingepikt van het project) en ze hebben ook allemaal een goeie regenfraque. Triestig. We bereiden de laatste dingen voor, er wordt beslist om het vertrek van het eerste team een dag uit te stellen omdat het regent – maw omdat zij te laat zijn komen opdagen. Ik stuur twee mensen om 17u nog 71 km verder vanuit Kisangani om materiaal af te zetten (de weg is in goede staat, 1h20 reistijd). Ze gaan mijn collega’s nu vertellen dat ik hun onverantwoord nog zo laat op terrein op stuur, die op hun beurt tegen mij beginnen klagen. Terwijl zij eerst en vooral een halve dag of meer te laat op het werk waren! Ik ben razend, stuur iedereen naar huis en regel de camionette om ons ineens te gaan afzetten met alle materiaal. De dag erna ben ik nog steeds niet te genieten. Dinsdag vertrekt het eerste team, pakken we alles in voor ons eigen vertrek, ik stuur ’s nachts nog alle gegevens voor de samenvattingen in en woensdag vertrekken we dan met de camionette op terreinwerk – eindelijk weer weg van Kisangani!

Veldwerk Batianioka (PK71 route Lubutu)

Batianioka, 71 kilometer op de axe Lubutu (en niet 80), is altijd weer een ervaring op vele vlakken. Culinair, vangsten, uitstappen, er is altijd iets te beleven. Culinair was het deze keer weer een feest van allerlei verse dingen: bananen (klein & groot, zoet & bak), vis uit de Congo, mustafe (een soort van heel lekkere vrucht), varaan, aap, … . Gevarieerd dieet in elk geval. Ze hebben zelfs een krokodillenhoofd gekookt, maar daar hebben we niet van geproefd. Krokodil heb ik al meerdere malen gegeten.

De eerste nacht is de regen met bakken uit de hemel gevallen, Papa Isidoor, de eigenaar, is voor ons een huis aan het bouwen en gelukkig was het dak van palmboom-bladeren boven onze tenten al wel af. Alleen hadden we vergeten een regengreppel te graven. ’S Nachts is de voorraadtent/tent van het veldteam dus onder gelopen. Voor de vangsten heeft het vele regenen een grote positieve invloed gehad. De eerste dag 48 vangsten (ivm een 15tal met hetzelfde aantal vallen op een andere locatie) en de eerste dag van de wegvangsten hadden we ook 41 dieren te verwerken. Maw werk genoeg. Toch hebben we na een dikke week wat tijd gemaakt voor een uitstap tot aan de evenaar. Daar aangekomen, merkten we dat de toeristische aanduiding van de evenaar 430 meter verder staat dan de eigenlijke evenaar, tenminste volgens de GPS… . In ieder geval was het een plezante ervaring daar zoals de eerste keer, mentaal rustiger maar fysiek natuurlijk wat inspannender.

Terug in Kisangani

Terug in Kisangani en meteen het einde voor de volledige terreinmissies wat mij betreft. Nog een paar keer op en af, dat zal er nog wel inzitten, maar verder niet veel meer. Ik heb nog heel wat te doen: DNA stalen ordenen voor transport, specimens ordenen en klaarmaken voor transport, literatuur raadplegen, laatste afspraken maken voor de continuïteit en laatste organisatie, gegevens verwerken met een aantal collega’s, symposium informatica geven, iedereen nog eens uitnodigen voor een drink en dan is het bagage pakken en wegwezen. In exact twee weken vertrek in uit Kisangani. Vroeg vanochtend is het veldteam op terrein vertrokken voor een sessie CMR Masako, het werk moet doorgaan, ook zonder mij!